Magdalena Kidoń Architekt, autorka tego artykułu

Wybór odpowiednich okien jest fundamentalny dla osiągnięcia wysokiej efektywności energetycznej i komfortu w domach pasywnych. Ten artykuł wyjaśnia, jakie parametry techniczne są decydujące, jak istotne jest prawidłowe rozmieszczenie i montaż stolarki okiennej, oraz obala mit dotyczący wysokich kosztów takich rozwiązań, podkreślając ich rolę w pasywnym pozyskiwaniu energii.

Jakie parametry techniczne są kluczowe przy wyborze okien do domu pasywnego?

Podstawowym wyznacznikiem jakości okien w kontekście budownictwa pasywnego jest współczynnik przenikania ciepła Uw. Dla całego okna (szyby wraz z ramą) nie powinien on przekraczać wartości 0,8 W/(m2K). Istotne jest jednak analizowanie parametrów poszczególnych komponentów okna. Współczynnik przenikania ciepła dla samej szyby, czyli Ug, powinien być jak najniższy, najlepiej na poziomie 0,5 - 0,6 W/(m2K). Natomiast dla ramy okiennej, współczynnik Uf, nie powinien przekraczać 0,8 W/(m2K).

Kolejnym ważnym parametrem, szczególnie dla okien montowanych na elewacji południowej, jest współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego, oznaczany jako 'g'. Dla szyb w oknach południowych, które mają za zadanie nagrzewać pomieszczenia, wartość 'g' powinna być jak najwyższa, najlepiej powyżej 60%. Dla okien od strony wschodniej i zachodniej, optymalna wartość 'g' to ponad 49%. Pamiętajmy, że im mniejsza powierzchnia ramy w stosunku do powierzchni przeszklenia, tym lepsza izolacyjność całego okna. Dlatego w domach pasywnych często stosuje się duże, niepodzielone przeszklenia, tzw. okna stałe typu FIX, minimalizujące udział ram i eliminujące dodatkowe mostki termiczne.

Jak optymalnie rozmieścić okna w domu pasywnym dla maksymalizacji zysków energetycznych?

Strategiczne rozmieszczenie okien ma kluczowe znaczenie dla bilansu energetycznego domu pasywnego. Największe przeszklenia planuje się zazwyczaj na ścianie południowej. Zimą pozwala to na maksymalne wykorzystanie darmowej energii słonecznej, co znacząco redukuje zapotrzebowanie na ogrzewanie. Natomiast na ścianie północnej, gdzie straty ciepła są największe, liczbę okien należy ograniczyć do minimum, a jeśli są konieczne, stosować te o najlepszych możliwych parametrach izolacyjnych.

Okna na elewacjach wschodniej i zachodniej mogą przyczyniać się do przegrzewania pomieszczeń latem, dlatego ich powierzchnia powinna być umiarkowana. Z perspektywy całorocznego bilansu energetycznego, okna te są często neutralne lub mogą generować więcej strat niż zysków. Aby zapobiec przegrzewaniu wnętrz w okresie letnim, niezbędne jest stosowanie zewnętrznych osłon przeciwsłonecznych, takich jak rolety, żaluzje fasadowe czy odpowiednio zaprojektowane zadaszenia stałe.

Schemat domu pasywnego z zaznaczonym optymalnym rozmieszczeniem okien względem stron świata: duże przeszklenia od południa, minimalne od północy, umiarkowane od wschodu i zachodu, z widocznymi elementami zacieniającymi latem.

Dlaczego prawidłowy montaż okien pasywnych jest równie ważny co ich jakość?

Nawet najwyższej jakości okna pasywne nie spełnią swojej roli, jeśli zostaną nieprawidłowo zamontowane. Błędy montażowe prowadzą do powstawania mostków termicznych, nieszczelności, a w konsekwencji do znacznych strat ciepła i pogorszenia komfortu termicznego. Kluczową zasadą jest tzw. montaż w warstwie izolacji, polegający na wysunięciu okna poza płaszczyznę muru i osadzeniu go w warstwie ocieplenia przy użyciu specjalnych konsol lub systemowych podwalin. Zapewnia to ciągłość izolacji i minimalizuje ryzyko powstawania mostków termicznych.

Niezwykle istotna jest również szczelność połączeń okna z murem. Osiąga się ją poprzez zastosowanie systemu trójwarstwowego uszczelnienia: taśmy paroszczelnej od wewnątrz, piany montażowej jako środkowej warstwy izolacyjnej oraz taśmy paroprzepuszczalnej od zewnątrz. Do najczęstszych błędów montażowych należą: nieprawidłowe uszczelnienie skutkujące przewiewami i zawilgoceniem, montaż bez eliminacji mostków termicznych oraz stosowanie samej piany poliuretanowej bez odpowiednich taśm, co prowadzi do degradacji jej właściwości izolacyjnych w czasie.

Przekrój ściany z detalem prawidłowego montażu okna pasywnego w warstwie izolacji, widoczne taśmy uszczelniające i brak mostków termicznych.

Czy inwestycja w okna pasywne to rzeczywiście duży wydatek?

Panuje przekonanie, że okna przeznaczone do domów pasywnych są znacznie droższe od standardowych, co czyni inwestycję nieopłacalną. W rzeczywistości, różnica w cenie między oknami standardowymi a tymi o parametrach pasywnych nie jest tak duża, jak mogłoby się wydawać. Czasem dopłata do niestandardowego koloru ram okiennych może być wyższa niż koszt podniesienia ich parametrów cieplnych do standardu pasywnego.

Wyższy koszt zakupu i montażu okien pasywnych zwraca się relatywnie szybko, zwykle w ciągu kilku lat, dzięki znacznemu obniżeniu rachunków za ogrzewanie. Dodatkowo, inwestycja ta przekłada się na nieporównywalnie wyższy komfort użytkowania budynku ? wnętrza są jaśniejsze, lepiej doświetlone, pozbawione przeciągów i problemu zimnych powierzchni przy oknach. Warto również pamiętać, że prawidłowy dobór, rozmieszczenie i fachowy montaż wpływają na trwałość stolarki, chroniąc ją przed wypaczeniami czy uszkodzeniem uszczelek.

Jasne i przestronne wnętrze nowoczesnego domu pasywnego z dużymi oknami, ukazujące komfort i dużą ilość naturalnego światła.

Okna pasywne: Inwestycja w przyszłość Twojego domu

Decyzja o wyborze okien pasywnych to inwestycja, która przynosi wymierne korzyści przez cały okres eksploatacji budynku. Zapewniają one nie tylko znaczące oszczędności na kosztach ogrzewania, ale także wyższy komfort mieszkania, stabilną temperaturę wnętrz oraz ochronę przed hałasem. Wybierając stolarkę okienną do domu pasywnego, warto postawić na sprawdzone rozwiązania i doświadczonych wykonawców.

Jeśli planujesz budowę domu energooszczędnego lub pasywnego i potrzebujesz wsparcia w doborze optymalnych rozwiązań, zapraszamy do kontaktu. Chętnie odpowiemy na wszystkie pytania i pomożemy stworzyć projekt spełniający najwyższe standardy. Zapoznaj się również z naszą ofertą projektową oraz realizacjami.

Często Zadawane Pytania

Jaki współczynnik Uw powinny mieć okna do domu pasywnego?

Współczynnik przenikania ciepła Uw dla całego okna w domu pasywnym nie powinien przekraczać 0,8 W/(m2K).

Czy każde okno z niskim Uw jest odpowiednie do domu pasywnego?

Oprócz niskiego Uw, ważne są też inne parametry jak współczynnik 'g' (przepuszczalność energii słonecznej), Uf (rama) i Ug (szyba) oraz szczelność całej konstrukcji i prawidłowy montaż.

Dlaczego montaż okien w warstwie izolacji jest tak ważny?

Montaż w warstwie izolacji eliminuje mostki termiczne na styku okna ze ścianą, co zapobiega stratom ciepła i kondensacji pary wodnej.

Czy okna pasywne wymagają specjalnej pielęgnacji?

Okna pasywne nie wymagają specjalnej pielęgnacji ponad standardowe mycie i okresową kontrolę stanu uszczelek oraz okuć, podobnie jak tradycyjne okna wysokiej jakości.

Jakie są główne korzyści z zastosowania okien pasywnych poza oszczędnością energii?

Główne korzyści to wyższy komfort termiczny (brak zimnych stref przy oknach, brak przeciągów), lepsze doświetlenie wnętrz, redukcja hałasu z zewnątrz oraz zwiększenie wartości nieruchomości.

Czy można stosować okna otwierane w domach pasywnych?

Tak, w domach pasywnych można stosować okna otwierane, jednak ich ilość i rozmieszczenie powinny być przemyślane. Kluczowe jest zachowanie wysokiej szczelności zamkniętych okien.

Co to jest współczynnik 'g' i jakie ma znaczenie dla okien pasywnych?

Współczynnik 'g' określa całkowitą przepuszczalność energii promieniowania słonecznego przez szybę. Wysoka wartość 'g' (szczególnie dla okien południowych) pozwala na pasywne zyski ciepła zimą.

Magdalena Kidoń
Architekt, autorka tego artykułu
lub umów się na bezpłatną konsultację
Udostępnij ten artykuł: